Karadeniz Turu Gün 1 - Yola çıkış, Amasra, Safranbolu ve Kastamonu

Tura Cuma gecesi başladık. Artık tur seçenekleri içerisinde sabah kalkışlı turlarda söz konusu. Ama biz standartlara uyduk ve gece yarısı yola koyulduk.

 Tur otobüsünün neredeyse yarısı boştu. Yolculuk boyunca aracın ortalarında bir yerde yer aldık ve tüm bu zaman zarfında diğerlerinden ayrı bir havada  gezimizi sürdürdük. Genelde aileler yada orta yaş üstü grupların yer aldığı tur için iyi geçtiğini söyleyebilirim. Bununla beraber gezilecek mesafenin uzunluğu (yaklaşık 4600 km) ,gezilecek yerlerin sayısının fazlalığı bazı yerlerin pas geçilmesine yada şöyle bir geçilmesine neden oldu.

Gelelim tekrar turumuza. Gece boyu sarsıntısız,rahatsız bir yolculuk yaparak seyahat ettik. Yine uyuyamadım. Gece yolculukları ne yazık ki beni dayak yemişten beter etmekte.

Geçen Safranbolu turundan farklı bir rota ile öncelikle Amasra'ya uğradık. Sabahın körü denilebilecek bir saatte kuş kayası yol anıtının yanına çıktık.

Her tur rehberinin kendine göre bir üslubu, bilgi birikimi var. Bu kez oğlumla beraber anıtın yanına dek çıkabildik. Oğlumun 3,5 yaşında olmasına rağmen hevesli olması çok hoşuma gitti. Anıtın yanında ince , bir metre genişliğinde bir yol uzanmakta. Vakit darlığı nedeniyle yolun nereden başlayıp nereye gittiğini tespit edemedik. Ama aslında tarihi Amasra yolu işte bu daracık yol.

 Fettan kadın Amastris ‘in memleketine saat 6 gibi vardık. Kumsal bomboş, sokaklarda in cin top oynamakta. Standart olarak Amasra içinde sahilden başlayıp çarşı içerisinde yapılan geziyi bizde yaptık. İtiraf etmeli ki gündoğumunda özellikle sahil kısmında çok tatlı bir sarı tonu ağırlığını hissettirmekte. Bu da olabildikçe güzel fotoğraflar alınabilmesine olanak vermekte.

Bu kez Atatürk'ün yüzünün betimlendiği panonun olduğu yerden şehre baktık. Buradan da güzel bir görüntü alınabilmekte. Gün doğumunda tahminen gün batımında da fotoğraf çekimi yada manzaranın izlenmesi için mutlaka olunması gereken yerlerden biri. (Amasra ile ilgili çok kaliteli web siteleri var, onların çoğunda gözlem noktaları harita üzerinde gösterilmiş durumda). Panonun altında kalenin zindanları yer almakta. Karanlık, içleri ayak bileğine kadar su içerisinde, küf kokan bu odacığın içlerine girip ilerlemeye pek cesaret edemedim.

  Şehrin surları da restorasyon görmüş. Ama İstanbul 'dakiler gibi sırıtmıyor. Dış surların etrafında ince bir gezi yolu mevcut. Türlü buluntu spoyler olarak kullanılmıştır.

Gezinin ardından tekne turuna katılmak yerine açık bulduğumuz tek kahvenin içine girip simit yedik. Yöresel simit ince ve susamları da pek pişkin değil.

Sabah Karadeniz tahmin ettiğim gibi hırçın ve dalgalı değildi. Denizin tüm sakinliğine karşın denizden görülecek alanın darlığı  tekne yolculuğu için keşke bile dedirtmedi.

 Kasabanın pazarı dediğim gibi oldukça sakin bu saatlerde. Ama yine de tezgahlar dükkanların önünde ve sadece üzerileri naylonla örtülü. Buradan kasabanın güvenli ve hırsızlığın olmadığı kanısına varıyorum.

Saatin erkenliği nedeniye küçük harika “Amasra Müzesi'ni” gezemedik. Şehrin doğusuna uzanan yolu takip ederek Safranbolu ‘ya doğru yola koyulduk. Bu noktadan kasabanın görünümü  Bakacak noktasına nazaran kat be kat daha güzel. Ama kasabanın çılgınca yapılaşma fırtınasına tutulduğu görülmekte.

Dönelim Safranbolu ‘ya yönelen dolambaçlı yollara. Bir müddet yolculuktan sonra Safranbolu ‘ya ulaştık. Tur grubumuzdan ayrılarak öncelikle İncesu Sukemeri ‘ne gitmeye çalıştık. Kazdağlı Camii ‘nin önündeki meydanda yer alan taksiler 20 YTL’ye su kemerine, 30 YTL’ye mağaralara götürmekte. (Ücrete bekleyiş ve geri döndürmede dahil  ) İndirim için ısrar etmedim. Belki 3-5 indirim kopartırdım ama sağlık olsun. Ücret başlangıçta bana fazla görünse de yola çıkınca parayı helal ettim. Gidiş dönüş, uzun, bozuk bir yolda seyahat ediliyor su kemerlerine ulaşmak için.  Şoförler sizi bekliyorlar, bu bekleyişler mağaralarda iki-üç saate değin çıkabiliyormuş.

 Su kemerleri, kasabaya Mehmet İzzet Paşa ‘nın hediyesi. 30-40 yıl öncesine dek kasabaya su, bu kemerler vasıtasıyla getirilmekteymiş. Kemerler, altından zayıfça bir suyun akmakta olduğu, oldukça derin bir vadinin üzerine inşa edilmiş. Kemer oldukça yüksek ve dar. Ama doğrusunu söylemek gerekirse restorasyon oldukça iyi yapılmış.

 Kemerin üzerindeki dar yolun üzerinden yürüyerek karşıya geçebiliyorsunuz. Bu dar yolun üzerinden aşağıya bakmak heyecan verici ama annesinin elinden tutup sarkarak aşağıya bakan küçücük çocuğunuzu görmek daha beter bir heyecan, kaygı hatta korku kaynağı.

Bundan 20-30 yıl öncesine dek çayların daha bir gür aktığı dönemlerde, yöredeki su değirmenlerinde halkın buğdaylarını öğüttüğünü anlattı ihtiyar taksi şoförümüz. Oysa günümüz teknolojisi ile el ele tutuşan kuraklığın etkisiyle bu su değirmenleri teker teker kapanarak devre dışı kalmış.

Kasaba merkezine döndüğümüzde ilkin baba-oğul Mehmet İzzet Paşa Camii ‘ne, ardından içinde tamirat işleri yapılan Köprülü Camii ‘ne gidip fotoğraf çektik. Çok aşırı bir sıcaklık olduğu için kale ve saat kulesine gitmekten vazgeçip çarşı içerisinde bir şeyler atıştırdık.

Bir sonraki hedef Kastamonu. Fakat bu yolculuk sırasında öğle yemeğinin alınması için bir yere gittik. Zayıfça akan bir dere (belki de zamanında bir çay) yanında yemekler alındı. Biz nispeten tok olduğumuz için pek bir şey yemedik ama oldukça yoğun ve lezzetli ayrandan bardak bardak içtim.

 Kastamonu yolunda bir iki ilginç şey var. Biri yolun solunda yer alan tümülüs benzeri tümsek. Diğeri ise Araç ilçesinde yer alan kale. Yanından çok hızlı geçtiğimiz için pek inceleyemesemde oldukça sağlam bir yapıya benzediğini söyleyebilirim.

 Yolculuk sonunda saat 16 gibi Kastamonu şehrine vardık. Söylemeliyim ki Kastamonu tahminlerimin ötesinde, büyüleyici bir şehir.

Şehri ortasından yaran, günümüzde kontrol altına alınmış ve kuraklık nedeniyle neredeyse kurumuş bir nehrin üzerinden kısa köprüleri aşarak bir yakadan diğerine geçebiliyorsunuz.  Şehir meydanında Şerife Bacı ‘nın başrolünde, Kurtuluş Savaşı'nda lojistik destek için hiçbir fedakarlıktan kaçınmayan kahraman Türk kadınının betimlendiği bir heykel var. İnebolu üzerinden gelen cephaneyi cepheye taşırken  ayazda mühimmatın zarar görmemesi için bebeğinin üzerindeki örtüyü alıp cephanenin üzerini örtmüş. Hikayenin sonu bu noktadan sonra çeşitleniyor. Rivayetlerin kimisi annesiyle bebeğinin sabaha karşı donmuş olduklarını, kimisi ise annenin ölüp bebeğin donmak üzereyken bulunduğu şeklinde. Ama tek ortak yön cephanenin kurtarıldığı. Ve gerçekten şu an unutulup giden kayıpların haddi hesabı yok.

Kastamonu Türklerin eline geçtikten sonra asla başka bir güç tarafından işgal edilememiş. Bununla beraber Kastamonu fiilen işgal edilmediyse de Çanakkale ve Kurtuluş  Savaşları'nda çok fazla kayıp vermiş. Yetişkin erkek nüfusunun %60’ına yakını kaybeden şehrin özellikle Araç ilçesinde bu oran %90’a ulaşmış. Bunun sonucunda şehir kendi dinamiklerini kaybetmiş. Öyle ki Mustafa Kemal “Bana her ilden bir yiğit getirin Kastamonu'dan tuttuğunuzu getirin” diye bir söz sarfetmiş. Günümüzde bazı soysuzlar bu lafı da yozlaştırmış. Ama gerçek araştırıldı mı bulunabiliyor hala…

Meydanın sonunda 19.yy tarzı hükümet konağı, onun da ardında saat kulesi var. Koca şehir için topu topu kırk dakika süre verildi. Hiç bir şey yapmaya yetmeyecek bu süre içerisinde ırmak boyunu takip ederek güneye doğru ilerleyerek yolculuk sırasında dikkatimi çeken kimi yerlere yetişmeye çalıştım.

 Yolun solunda tahta minareli eski bir cami var. Eski bir görünümü olan caminin adı İsfendiyaroğlu Camii. Müzeden emekli yaşlı bir amcanın dediğine göre restorasyon sonucu kalan tek orjinalliğin ahşap minarenin külahının ucundaki rüzgar gülü imiş. İçeride özgünlük kaybolmuş. İçine girebilme imkanım olmadı. Yöredeki kimi tanınmış camilerin ortak özelliği içerisinde sadece ahşap malzemenin kullanılması. Bunların en meşhuru ise Kasaba Camii. Bağlantıların bile sadece ahşap çiviler ile sağlandığı sekizyüz yıllık camiye gidebilme imkanımda olmadı.

 Cami girişinden yolun karşısına baktığımda Kastamonu'nun meşhur konaklarından bazılarını da görebildim. Şehrin cumhuriyet döneminde göç verip küçük kalması nedeniyle modern mimari denilen ucubelik şehre fazla nüfuz edememiş, dolayısıyla konaklarda yaşayabilmiş. Çok sayıda konak var. Ama fırsat bulup da gezemediğimiz için Safranbolu yada Cumalıkızık'taki benzerleri ile kıyaslama imkanımız olmadı.

Şehrin bence en büyük zenginliklerinin başında müzesi gelmekte. Yine 19.yy tarzı ama kapı girişindeki sütun başlıkları daha önce hiç görmediğim bir özgünlükteki yapının içine giremediğim için içerideki eserleri göremedim. Ama iyi yürekli ve hoş sohbet müze görevlisinin izni sırasında bahçeyi rahatlıkla gezebilme fırsatı buldum. Onca eser içerisinden özellikle dikkatimi çekenlerin başında hemen kapının girişinde yer alan aslan heykeli ve girişe göre sağdaki çimenlikle duran ve belli bir açıdan bakıldığında bir kadın ve erkeğin yan yana görüldüğü kaya kabartması gelmekte.

Kastamonu meşrutiyet ile beraber şahlanmış bir şehir. 1900 ‘lere değin İstanbul'un Anadolu yakasınında aralarında bulunduğu çok geniş bir alan üzerindeki pek çok yerleşim biriminin merkezi olan şehrin üniversite binasının kitabesi de müze bahçesinde bir duvara yaslanmış bir şekilde dururken görebiliyorsunuz.

Görevli, gururla Kastamonu'nun geçmiş, zengin tarihinden bahsetti. Savaşlardaki kayıplar nedeniyle şehrin gelişmesinin sekteye uğramasının süreç içerisinde dış göçlerinde temelini oluşturduğunu, bu nedenle de şehrin çok gelişemediği konusunda sohbetimiz esnasında hem fikir kaldık. Ayrıca Küre Dağları'ndaki bakır madenlerinde Osmanlı ordusunun toplarının döküldüğünü ve cürufların hala orada olduğundan bahsetti. Bu topların İstanbul'un kuşatması için döküldüğünü söylediyse de  bildiğim kadarıyla İstanbul'un fethinde kullanılan toplar Kırklareli'nde döküldü.

 Müzeden şehri tanıtan bir kitapçık ve harita temin edip Ilgaz Dağları'ndaki otele gitmek için otobüse yetiştim.

  Otel, Ilgaz doğal parkının kayak pistlerinin hemen bitiminde yer almakta. Ama yol boyunca özellikle  yükseklik arttıkça ormanlık alan yoğunlaşmakta ve yeşilin çeşitli tonları sizi sarmalamakta.

Dağda iki pist var. Ama pistler kısa ama dik değil. Buda amatör ve gırgırına kayanlar için ideal bir yer olduğunu gösteriyor. Türkiye'deki en kaliteli karın Ilgaz'da olduğu söyleniyor. Yaz mevsiminde ise kampçılık ve yürüyüş için önerilen yerlerden.

 Ankara Üniversitesi'nin oteli olduğunu sandığım mekanda fena değil. Oldukça kısa olan pistlerin bitiminde üç-dört otel var. Piste en yakın otel ya kapalı ya da tadilattaydı. Mevsim itibariyle kayak alanı oldukça ıssızdı. Belki çimlendirilerek yazın ve baharda çim kayağı da yapılabilir. Ama kesif ağaçların arasından sızan ayışığının şavkı,  kışın burada oluşan görüntüler için fikir vermekte. Kışın mutlaka gelinmesi gereken bir yer.

 Yorgunluk ve sessiz ortamın verdiği huzur nedeniyle kütük gibi uyumuşum.